De Grote Watererfgoed Expeditie van Jurre door Friesland

Komende 5 weken is onze collega, cultuurhistoricus Jurre de Jong niet te vinden op ons kantoor in Delft maar in Friesland. Zijn missie is om 95 waterschapobjecten in kaart te brengen in 5 weken voor het Wetterskip Fryslân. Van gemalen en sluizen tot molens en waterlopen die hij met alle typen vervoer - zelfs met de boot!- bezoekt.

In deze blogserie kijken we over Jurre’s schouders mee en geeft hij ons een inkijkje in zijn bezoeken aan unieke locaties. Ook de bijzondere ontmoetingen die hij onderweg heeft en de mee-en tegenvallers op zijn route, ga je kunnen volgen!

Lees je mee?

Blog week 1:

De eerste week reisde Jurre van Leeuwarden naar Franeker, via Winsum naar het mooie eiland Terschelling. Vanuit Leeuwarden nam hij de fiets en onderweg spotte hij een aantal te onderzoeken gemalen; van knusse stenen huisjes die eenzaam in de weilanden staan, tot architectonische pareltjes die je niet zou verwachten.

Eén van die onverwachte ontdekkingen was het ‘Suderpoldergemaal’ (1906). Dit voormalige stoomgemaal- nu elektrisch- is ontworpen door architect S. Bakker en viel Jurre gelijk op door zijn fraaie architectuur. Met witte stenen, kleurrijke bogen en hoge ramen straalt het pand status uit. Hieraan is af te lezen waarom de bewoners van de gemeente zo’n hoge waarde aan dit gebouw hechten. De architectuur is totaal anders dan de sobere, utilitaire gemalen die je tegenwoordig vaak in het Friese landschap ziet. Naast het gemaal staat een machinistenwoning, met een nét zo’n eclectische bouwstijl. Samen vertellen ze het verhaal van de mechanisering van het polderbeheer en de voortdurende strijd tegen het water.

Toen hij zijn weg vervolgde naar gemaal Duvelsdrek, kon Jurre rekenen op veel aandacht van de koeien. Ze verleenden hem geen voorrang toen hij naar het gemaal liep en het was even slalommen om hun ‘drek.’

En dan waren er natuurlijk de sluizen. Jurre maakte foto’s van hoe het water zelf meeschrijft aan het verhaal, met mooie luchten die spiegelen in de vaarten. Een hoogtepunt was de Tersoalster Sylroede, een historische waterbouwkundige voorziening tussen Sneek en Grou. De naam is puur Fries erfgoed:

• Tersoalster = behorend bij Tersoal
• Syl = afwateringssluis
• Roede = waterloop, vaarweg

Oftewel: “desluisvaart bij Tersoal”.

In de komende weken nemen we je mee langs Jurre’s ontdekkingen, ontmoetingen en misschien ook tegenslagen. Want zo’n expeditie is net als water: onvoorspelbaar!

Volg je hem mee?

‍

‍

‍