De Erfgoedwerkplaats Zeeland- Waar jong talent, innovatie én eeuwenoude technieken samenkomen.

In samenspraak met de provincie Zeeland en Zeeuwse Erfgoed Coöperatie (ZEC) is COUP onlangs een onderzoek gestart naar het oprichten van een eigen erfgoedwerkplaats. De erfgoedwerkplaats gaat een plek worden waar de Zeeuwse geschiedenis wordt gelinkt aan de opgaven van de toekomst. Een hub waar vakmensen, ambachtslieden en ontwerpers gaan samenkomen en waar de oude generatie de nieuwe generatie ontmoet.  

Waar je leert volgens oude gebruiken te maken en te restaureren en waar je tegelijkertijd kunt kennismaken met innovaties. Een plek waar Zeeuwse tradities kunnen worden doorgegeven. Ook komt er een depot voor materieelerfgoed voor de opslag en restauratie van historische bouwmaterialen.

Inspiratie erfgoedwerkplaats

Om inspiratie op te doen voor deze toekomstige locatie hebben onze collega’s Tymen en Roemer een aantal bestaande erfgoedwerkplaatsen bezocht. Zoals het RIBO en het Gelders Restauratie Centrum waar restauratie- en bouwbedrijven training geven aan professionals en jongeren.

Het RIBO ( Stichting voor Restauratie, en Innovatie in de Bouw Overijssel) is een goed voorbeeld van een geschikte formule als erfgoedwerkplaats. Midden in het buitengebied, maar toch op 6 minuten fietsen van station Hengelo Gezondheidspark. Met circa 1.000m2 aan opleidingsruimte, 600m2 droogopslag voor historische bouwmaterialen en een groot buitengebied waar oude dakpannen tot gebinten zijn opgeslagen. Daarmee is RIBO niet alleen een bekende restauratie opleidingsplek in oost Nederland, maar ook een depot van historische bouwmaterialen. Inmiddels is hier een mooie synergie ontstaan tussen de restauratie bedrijven, bouwbedrijven en 55 studenten. Deze opzet van samenwerken blijkt toekomstbestendig te zijn met 1 vaste opleiding en een 20-tal trainingen. Ook het GRC heeft een mooie werkplaats, lesruimte en extern een opslag locatie. Zij biedt inmiddels 5 vaste opleidingen en 9 verdiepingscursussen. Extra bijzonder is de erfgoedwerkplaats die zij tot voor kort hadden op landgoed Reuversweerd. De eigenaar gaf daar de ruimte om gedurende de restauratie van het landhuis live, op locatie kennisactiviteiten, opleidingen en cursussen te verzorgen. Zo blijft kennisoverdracht altijd bij de tijd.

Er is een breed lesprogramma ontstaan bij beide opleidingscentra met vakken waarbij oude ambachten worden gecombineerd met nieuwe technieken. Denk aan 3D printen, infrarood scannen of het gebruik van drones. Daarnaast geven beide locaties verdiepingscursussen aan bouwprofessionals. Denk aan het verduurzamen en circulair restaureren van monumenten.

Lessen en inzichten

Uit gesprekken met de locatie hebben we interessante learnings gehaald. Tymen licht er één toe:

Begin klein met het opleidingsaanbod om vervolgens duurzaam op te schalen. Zoek ook vooral de samenwerking op en wisselwerking met andere bouwbedrijven, restaurateurs, opleidingscentra en kennisinstellingen. Scherm niet jouw kennisgebied af. In het oosten van Nederland hebben ze daar een mooi woord voor: noaberschap.

Pas dan kunnen interessante, nieuwe inzichten ontstaan om vervolgens door te geven aan de nieuwe generatie.

Of een restauratie-opleidingsplek ook in Zeeland kan landen moet de toekomst nog uitwijzen. Het mooie van een werkplaats is dat je er nog meerdere kanten mee op kunt. Het kan een opleidingsplek zijn voor praktijk leerlingen, maar ook een cursusplek voor particulieren, of flexibele werkplek voor ZZP-vakmensen. Welke richting het best past gaan we (proefondervindelijk)onderzoeken.

Kortom. Zeer inspirerend om hier een bezoekje te brengen en om te zien hoe we zélf de gedachte aan het Zeeuwse erfgoed zichtbaar en springlevend kunnen houden.

Onbekend maakt onbemind. Juist daarom creëren we een plek waar jong talent, innovatie en eeuwenoude technieken samenkomen.

‍

‍